آشکارسازی دگرگونی کاربرد زمین: تحلیل ویژگی‌های گسترش برنامه‌ریزی‌نشده در منطقة کلان‌شهری تهران

نویسندگان

  • زهره عبدی دانشپور استاد گرایش برنامه ریزی شهری و منطقه ای گروه شهرسازی دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی
  • مسعود تارانتاش دانشجوی دکترای برنامه ریزی شهری و منطقه ای گروه شهرسازی دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده مقاله:

گسترش کلان‌شهرها (یا بزرگ‌شهرها) به‌سوی محیط‌های پیرامونی در دو وضعیت اصلی و انواع وضعیت‌های میانی این دو وضعیت اصلی روی می‌دهد. وضعیت نخست گسترش برنامه‌ریزی‌نشده و رهاشدگی و وضعیت دوم، وضعیتی مهار و هدایت‌شده است. انواع نامعلومی‌هایی که در مسیر و در فرآیند آشکارسازی و تحلیل دگرگونی ساختار فضایی و کاربرد زمین در منطقة کلان‌شهری تهران وجود دارد؛ نشان از نبود استقرار و یا ناکارآمدی سازوکار برنامه‌ریزی در این منطقة کلان‌شهری دارد. بر پایۀ آشکارسازی و تحلیل دگرگونی‌ ساختار فضایی و کاربرد زمین در منطقة کلان‌شهری تهران می‌توان به تولید پیشنهادهایی درخور شرایط موجود، به‌منظور استقرار سازوکاری برای پایش، بازبینی، و فرابینی این دگرگونی‌ها پرداخت و نتایج آن را همچون سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری دربرنامه‌ریزی و مدیریت چنین منطقه‌هایی به‌کار بُرد. در این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی برای آشکارسازی دگرگونی ساختار فضایی و کاربرد زمین، بعنوان هدف اصلی مقاله، با استفاده از روش‌های اندازه‌گیری اندازۀ محیط ساخته‌شده در برابر فضای باز، که با تحلیل محتوای پژوهش‌های مرتبط و با توجه به قیود داده‌های در دسترس انتخاب شده‌است، دگرگونی از دهة 1350 تا 1390 اندازه‌گیری گردیده. تحلیل نتایج دگرگونی، و تحلیل الگوواره‌های اصلی و فرعی گسترش منطقة کلان‌شهری تهران نشان می‌دهد گرایش چگونگی گسترش این منطقة کلان‌شهری به گسترش برنامه‌ریزی‌نشده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل خوداتکایی شهرهای جدید در مناطق کلانشهری. مطالعه موردی شهر جدید پردیس در منطقه کلانشهری تهران

شهر جدید، شهری است برنامه‌ریزی شده برای تمرکز زدایی جمعیتی و اقتصادی کلانشهرها که از لحاظ اشتغال و خدمات خود اتکاست. در حالی که امروز یکی از بارزترین چالش‌ها در این شهرها، وابستگی آنها به منطقه کلانشهری، در تامین شغل، امکانات و خدمات است. بررسی رویکردها و نظریه‌های مختلف پیرامون موضوع نشان می‌دهد که عدم تعادل کار-مسکن ناشی از نبود اقتصاد پایه در شهر جدید و کمبود امکانات و خدمات شهری علت اصلی ای...

متن کامل

تحلیل اثرات گسترش برنامه‌ریزی‌نشدة کلان‌شهرها بر محیط طبیعی پیرامون : رویکردی ویژه به منطقة کلان‌شهری تهران

طرح مسئله : شهرهای بزرگ یا کلان‌شهرها در جوامع بیشتر و کمتر توسعه‌یافته، به منظور بهره‌مندی از صرفه‌های ناشی از مقیاس تشکیل شده و در پی آن، با ایجاد پیوندهای فضایی- کارکردی با حوزه‌های پیرامون، منطقه‌های کلان‌شهری شکل می‌گیرند. این در حالی است که افزایش تمرکز و تشدید فعالیت‌ها (مسکونی و غیرمسکونی) در این منطقه‌های کلان‌شهری، همواره رابطة مستقیمی با افزایش صرفه‌های ناشی از مقیاس ندارد و آستانه‌ه...

متن کامل

پیامد سیاست‌های‌ هدایت و کنترل رشد بر روند گسترش سکونتگاه‌های پیراشهری در هاله کلانشهری تهران

فرایند تحول و گذار از مراکز روستایی به شهری در قلمروی پیرامونی کلانشهر تهران یا به عبارتی تحولات پیراشهرنشینی، در دهه‌های اخیر روند درحال رشد و گسترشی داشته‌است. یکی از نیروهای تاثیرگذار بر چنین تحولاتی سیاست‌های هدایت و کنترل رشد شهر است. این سیاست‌ها از ابعاد کلانی چون کمربند سبز و مرزهای رشد شهری تا ابعاد خردی همچون ضوابط و مقررات توسعه شهری و منطقه بندی کاربری اراضی در طرح‌های جامع شهری را ...

متن کامل

تحلیل خوداتکایی شهرهای جدید در مناطق کلانشهری. مطالعه موردی شهر جدید پردیس در منطقه کلانشهری تهران

شهر جدید، شهری است برنامه ریزی شده برای تمرکز زدایی جمعیتی و اقتصادی کلانشهرها که از لحاظ اشتغال و خدمات خود اتکاست. در حالی که امروز یکی از بارزترین چالش ها در این شهرها، وابستگی آنها به منطقه کلانشهری، در تامین شغل، امکانات و خدمات است. بررسی رویکردها و نظریه های مختلف پیرامون موضوع نشان می دهد که عدم تعادل کار-مسکن ناشی از نبود اقتصاد پایه در شهر جدید و کمبود امکانات و خدمات شهری علت اصلی ای...

متن کامل

سیر تحول شبکه شهری منطقه کلانشهری تهران

بررسی شبکهی شهری تهران، توسعه شهری و الگوی استقرار جمعیت در دهههای اخیر با رشد شتابان شهرنشینی و ایجادفاصله عمیق جمعیتی میان شهرهای استان تهران با سایر شهرهای کشور از نظامی متناسب با ظرفیتها واستعدادها تبعیتننموده و به ظهور پدیده بزرگ سری یا ماکروسفالی و تشدید الگوی نخست شهری انجامیده است. پدیدهای که مشکلات ومعضلات عدیدهای را در عرصههای مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در کل منطقه کلانشهر تهران ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 22  شماره 3

صفحات  15- 31

تاریخ انتشار 2017-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023